Sociale bijdragen beginnende zelfstandige, gehuwde, student of in bijberoep

Voorlopige bijdragen en de regularisatie

Als u beginnende zelfstandige bent, kent het sociaal verzekeringsfonds uw nettoberoepsinkomen nog niet en betaalt u voorlopige bijdragen, berekend op een forfaitair geschat inkomen van 12.597,43 euro.

Twee jaar later deelt de fiscus uw beroepsinkomen mee aan het sociaal verzekeringsfonds. Op dat ogenblik worden uw sociale bijdragen definitief berekend en moet u het verschil tussen de voorlopige en de definitieve bijdragen bijbetalen. Als uw inkomsten hoger blijken te liggen dan het nettojaarinkomen waarop de voorlopige bijdragen zijn berekend en die u gedurende de eerste drie volledige jaren heeft betaald, moet u bijbetalen. Zijn de inkomsten lager, dan krijgt u het teveel terugbetaald. Uw bijdragen worden dan “geregulariseerd”.

Dit systeem van herziening geldt voor de eerste 3 volledige jaren van de zelfstandige activiteit, eventueel verlengd met de kwartalen van het eerste onvolledige jaar (dit is een jaar met minder dan 4 kwartalen aansluiting). De bijdragen van het eerste onvolledige kalenderjaar van aansluiting worden definitief berekend op het inkomen van het eerstvolgende volledig jaar van aansluiting in dezelfde hoedanigheid. Het inkomen van dit eerste onvolledige kalenderjaar van aansluiting komt nooit in aanmerking voor de bijdrageberekening.

Een concreet voorbeeld: als uw beroepsinkomen van 2012 hoger is dan 12.597,43 euro in uw eerste jaar als zelfstandige, dan zult u in 2014 moeten bijbetalen. Om deze navordering te vermijden kunt u hogere voorafbetalingen doen. Daarvoor deelt u uw verwacht inkomen mee aan het sociaal verzekeringsfonds, dat uw bijdragen dan zal berekenen op basis van uw geraamde inkomen. U kunt daarvoor het formulier ‘Raming van inkomsten’ gebruiken .

Bijberoep:

De zelfstandige in bijberoep is een buitenbeentje in het sociaal statuut van de zelfstandigen. Als zelfstandige in bijberoep betaalt u verminderde bijdragen als u een beperkt inkomen hebt. In bepaalde gevallen betaalt u zelfs geen bijdragen. Dit staat in scherp contrast met de regeling voor zelfstandigen in hoofdberoep: zelfs als zij helemaal geen inkomen hebben, of als hun activiteit verlieslatend is, zijn zij in principe steeds de minimumbijdrage verschuldigd.

Anderzijds levert een zelfstandige activiteit in bijberoep doorgaans geen bijkomende sociale zekerheidsrechten op.

Start u als zelfstandige in bijberoep, dan betaalt u voorlopige bijdragen, zolang uw beroepsinkomen niet officieel vaststaat. U kunt ervoor kiezen hogere voorafbetalingen te doen om navorderingen te vermijden. Als u verwacht dat uw inkomen voldoende laag zal zijn kunt u een vrijstelling aanvragen.

Als uw sociaal verzekeringsfonds via de fiscus op de hoogte wordt gebracht van uw definitieve inkomsten worden uw bijdragen definitief berekend. Er zijn dan twee mogelijkheden:

• Als uw beroepsinkomen lager is dan 1 393,70 euro worden de voorlopige bijdragen terugbetaald.
• Als uw beroepsinkomen hoger is dan 1 393,69 euro, moet u bijbetalen.

In de hierboven opgenomen publicatie vindt u de voorlopige en definitieve sociale bijdragen die zelfstandigen vandaag betalen bij Acerta Sociaal Verzekeringsfonds. In de bijdragen in de tabel zitten ook de beheerskosten van Acerta Sociaal Verzekeringsfonds verrekend. Acerta past een kostenpercentage van 3,05% toe. Dit kostenpercentage is het laagste van het land.

Om als zelfstandige in bijberoep te worden beschouwd, moet een van volgende situaties voor u van toepassing zijn:

• U hebt een niet-zelfstandige hoofdactiviteit.
• U ontvangt een vervangingsinkomen.
• U vrijwaart uw pensioenrechten.

Gelijkstelling met een bijberoep (artikel 37 of artikel 40)

Als u naast uw zelfstandig beroep geen enkele andere beroepsactiviteit uitoefent waardoor u uw sociale rechten kunt vrijwaren, moet u aansluiten als zelfstandige in hoofdberoep. De wet voorziet echter een uitzondering voor zelfstandigen met beperkte inkomsten.

Als u aan een aantal voorwaarden voldoet, kunt u genieten van vrijstelling of vermindering van de aangerekende bijdragen. Deze uitzondering is opgenomen in artikel 37 (voor gevestigde zelfstandigen) en artikel 40 (voor starters die nog geen drie jaar zelfstandige zijn) van het ARS, het algemeen reglement over het sociaal statuut van de zelfstandigen.

Op basis van artikel 37/40 kan uw hoofdberoep gelijkgesteld worden met een bijberoep. Dat kan alleen als u via een andere weg uw socialezekerheidsrechten vrijwaart. In de volgende gevallen is dit mogelijk:

• Als gehuwde kunt u een gelijkstelling aanvragen als uw echtgenoot of echtgenote volwaardige rechten opent voor pensioen, kinderbijslag en ziekteverzekering (tak geneeskundige zorgen)
• Als u een overlevingspensioen geniet, komt u ook in aanmerking voor toepassing van artikel 37/40. Via het overlevingspensioen vrijwaart u uw rechten op ziekteverzekering, kinderbijslag en pensioen.
• Als u student bent, jonger dan 25 jaar en nog in aanmerking komt voor kinderbijslagen, kunt u ook een gelijkstelling aanvragen. U vrijwaart uw sociale rechten dan op basis van uw recht op kinderbijslag. De effectieve uitbetaling van de kinderbijslag is niet vereist.
• Vanaf 1 juli 1992 kunnen politieke mandatarissen die ook een zelfstandige activiteit uitoefenen, vrijstelling (geen vermindering) van sociale bijdragen aanvragen op basis van artikel 37.
• Vastbenoemde leerkrachten die een pensioen als ambtenaar opbouwen en tewerkgesteld zijn in het onderwijs met een uurrooster tussen de 50 en de 60%.

Om in aanmerking te komen voor de toepassing van artikel 37/40 gelden specifieke inkomensgrenzen voor uw nettoberoepsinkomen. Als u definitieve bijdragen betaalt (voor bijdragen in het jaar 2012, gebaseerd op het inkomen van 2009):

• als het nettoberoepsinkomen uit uw zelfstandige activiteit in 2009 lager was dan 1.272,74 euro, zijn er in 2012 geen bijdragen verschuldigd
• als het nettoberoepsinkomen uit uw zelfstandige activiteit in 2009 tussen 1.272,73 euro en 6.026,33 euro lag, is in 2012 slechts een verminderde bijdrage verschuldigd.
• als het nettoberoepsinkomen uit uw zelfstandige activiteit in 2009 hoger lag dan 6.026,33 euro, dan is artikel 37 niet meer van toepassing en moeten de bijdragen voor een hoofdberoep betaald worden. De minimumbijdrage in dit geval bedraagt 713,99 euro per kwartaal in 2012.

Als u nog voorlopige bijdragen betaalt:

• de vrijstellingsgrens ligt op 1.393,96 euro
• de grens voor verminderde bijdragen ligt op 6.599,04 euro
• boven de grens van 6.599,04 euro betaalt u bijdragen in hoofdberoep, met een minimum van 665,31 euro per kwartaal (cijfers eerste startjaar als zelfstandige).